Giáo án Bến quê giúp học sinh cảm nhận được ý nghĩa triết lí về cuộc đời và con người mà tác giả gửi gắm trong truyện.
Tham khảo: Giáo án Mây và sóng – Ngữ văn 9 đầy đủ nhất
I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : (Giáo án Bến quê)
1. Kiến thức :
– Qua cảnh ngộ và tâm trạng của nhân vật Nhĩ trong truyện, cảm nhận được ý nghĩa triết lí mang tính trải nghiệm về cuộc đời và con người mà tác giả gửi gắm trong truyện
2. Kỹ năng :
– Rèn luyện năng lực cảm thụ và phân tích các chi tiết nghệ thuật, các hình ảnh trong truyện
3. Thái độ:
– Hình thành thói quen c trõn trọng, yêu quý những điều gần gũi xung quanh mỡnh.
II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG:
1.Kiến thức :
– Những tình huống nghịch lí, những hình ảnh giàu ý nghĩa biểu tượng trong truyện.
– Những bài học mang tính triết lí về con người và cuộc đời, những vẻ đẹp bình dị và quý giá từ những điều gần gũi xung quanh ta.
2.Kĩ năng :
– Đọc – Hiểu một văn bản tự sự có nội dung mang tính triết lí sâu sắc.
– Nhận diện và phân tích những đặc sắc của nghệ thuật tạo tình huống, miêu tả tâm lí nhân vật, hình ảnh biểu tượng,…. trong truyện.
– Qua tiết học bồi dưỡng cho HS biết trân trọng những vẻ đẹp và giá trị gần gũi, bình dị của quê hương => tình yêu quê hương xứ sở.
*Giáo dục kĩ năng sống :
– Tự nhận thức được quan niệm của tác giả về giá trị cuộc sống và cách sống , bài học và ý nghĩ đích thực của đời sống rút ra từ câu chuyện .
– Suy nghĩ sáng tạo : Nêu vấn đề phân tích bình luận về những suy nghĩ của nhân vật chính , ý nghĩa của quan niệm sống được nêu trong tác phẩm .
3. Thỏi độ: trõn trọng, yêu quý những điều gần gũi xung quanh mỡnh.
4. Tích hợp liên môn: GDCD: Yêu quê hương, con người
5. Định hướng phát triển năng lực của học sinh:
– Năng lực chung: Tư duy, giải quyết vấn đề, hợp tác
– Năng lực chuyên biệt: sáng tạo, cảm thụ, thưởng thức cái đẹp
III. CHUẨN BỊ: (Giáo án Bến quê)
1.Thầy : – Ảnh và bút tích của Nguyễn Minh Châu
– Bảng phụ, tư liệu ….
2. Trò: – Đọc 3 lần, trả lời các câu hỏi SGK.
– Bài tập đã chuẩn bị.
IV. TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC
* Bước 1. Ổn định tổ chức (1’)Kiểm tra sĩ số, nội vụ HS.
* Bước 2. Kiểm tra bài cũ
* Bước 3.Tổ chức dạy và học bài mới
HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG
+ Phương pháp: thuyết trình, trực quan
+ Thời gian: 1-2p
+ Hình thành năng lực: Thuyết trình
| HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY | HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ |
| – GV cho hs quan sát bức tranh bến sông với con đò trong cái nhìn của con người – Yêu cầu hs nhận xét? – Từ câu trả lời của hs, gv giới thiệu vào bài mới – Ghi tên bài | Hình thành kĩ năng quan sát, nhận, xét, thuyết trình – HS trả lời – HS lĩnh hội kiến thức theo dẫn dắt giới thiệu của thầy – Ghi tên bài |
HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC ( 33’)
+ Phương pháp : Khai thác kênh chữ, vấn đáp, tái hiện thông tin, giải thích
+ Kĩ thuật : Dạy học theo kĩ thuật động não, trình bày 1 phút.
+ Thời gian: Dự kiến 15p
+ Hình thành năng lực: Năng lực giao tiếp: nghe, đọc
| HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY | HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ |
| I. GV HD HS đọc, tìm hiểu chú thích. * GV hướng dẫn cách đọc truyện Bến quê: giọng trầm tĩnh, suy tư, xúc động và đượm buồn, trong tâm thế của nhân vật đang bị bệnh hiểm nghèo, đang sống những ngày cuối cùng của cuộc đời. – Giọng trữ tình xúc cảm khi đọc đoạn từ cảnh thiên nhiên, hàng cây bằng lăng, cảnh bờ sông, bên kia sông, con thuyền và cánh buồm… vào thu. * GV đọc mẫu , Gọi 2HS đọc * Gọi 1 HS nhận xét cách đọc. H. Hãy tóm tắt một cách ngắn gọn nội dung của đoạn trích? – GV tóm tắt đoạn trích. | I. HS đọc – tìm hiểu chú thích + HS lắng nghe hướng dẫn . – HS đọc bài từ đầu đến “những bậc gỗ mòn lõm”/ 102. + HS khác nhận xét cách đọc của bạn – Tóm tắt từ “Chờ Liên xuống tầng dưới rồi Nhĩ mới lên tiếng“/ 102 đến “trong ngôi nhà mình”/ 104 – 1 HS đọc tiếp phân còn lại. – HS nhận xét các đọc của bạn. – Tóm tắt ngắn gọn nội dung. |
| H. Trình bày hiểu biết của em về tác giả và tác phẩm Bến quê? GV nhấn mạnh: -Tác giả tham gia kháng chiến chống Pháp; Nhà văn quân đội Trước 1975: Đổi mới với tinh thần nghệ thuật sáng tác…. * Cho học sinh xem ảnh tác giả Ông xứng đáng thuộc trong số những người “mở đường tinh anh và tài năng, đã đi được xa nhất” trong chặng mở đầu của công cuộc đổi mới văn học như lời đánh giá của nhà văn Nguyên Ngọc. * GV HD HS tìm hiểu từ khó. | + Dựa vào chú thích trả lời . – Là cây bút văn xuôi xuất sắc của VHVN hiện đại; Là một trong số những người “mở đường tinh anh và tài năng, đã đi được xa nhất”…kháng chiến chống Mĩ – Sau 1975 đổi mới về tư tưởng nghệ thuật – Năm 2000 phần thưởng giải thưởng HCM về văn học nghệ thuật + Nghe GV bổ sung, quan sát chân dung nhà thơ + HS tìm hiểu từ khó theo hướng dẫn của GV. |
| II. GV HD HS tìm hiểu văn bản * Bước 1. GV hướng dẫn HS đọc – tìm hiểu khái quát văn bản. | II. HS tìm hiểu văn bản 1. HS đọc – tìm hiểu khái quát văn bản |
| * GV hướng dẫn HS thảo luận nhóm bàn theo kĩ thuật động não(3’) – Xác định thể loại, phương thức biểu đạt? – Điểm nhìn trần thuật, bố cục, nhân vật chính? – Tình huống truyện là gì? Tác dụng của nó? * Mời đại diện các nhóm trình bày, nhận xét – GV chuẩn kiến thức | + HS thảo luận nhóm bàn (3’) thực hiện kĩ thuật động não HS suy nghĩ và trả lời câu hỏi Đại diện các nhóm trình bày, nhận xét + Nghe GV bổ sung, chốt nhấn mạnh, ghi nhanh vào vở |
| * Bước 2. GV hướng dẫn HS tìm hiểu chi tiết văn bản. H. Trong những ngày cuối cùng của cuộc đời mình, ở cảnh ngộ bị buộc chặt vào giường bệnh, Nhĩ đã nhìn thấy những gì qua khung cửa sổ? Qua đó giúp em cảm nhận được điều gì về cảnh? H. Qua những câu hỏi của Nhĩ và thái độ im lặng của Liên, người đọc cảm thấy hình như anh đã nhận ra điều gì về bản thân ? H. Vì sao Nhĩ lại nảy sinh khao khát được đặt chân lên bãi bồi bên kia sông vào chính buổi sáng hôm ấy? | 2. HS tìm hiểu chi tiết văn bản +Phát hiện chi tiết, rút ra nhận xét, trả lời . – Màu hoa bằng lăng – Màu nước sông Hồng – Sắc màu bờ bãi dưới nắng thu => Cảnh hiện lên sinh động và gợi cảm; bình dị, thân quen. + Suy nghĩ, trả lời cá nhân – Đêm qua em có nghe thấy tiếng gì không? Hôm nay là ngày mấy? => Hoàn cảnh đặc biệt ,éo le : Bệnh nặng, đang sống những ngày cuối cùng của cuộc đời . – Khao khát được sang bãi bồi bên kia bến sông Sự thức tỉnh về giá trị bền vững, bình thường và sâu xa của cuộc sống … |
| * Yêu cầu HS đọc đoạn đối thoại Nhĩ – Liên *GV hướng dẫn HS thảo luận nhóm bàn theo kĩ thuật động não(3’) – Mời đại diện các nhóm trình bày , nhận xét – GV chuẩn kiến thức * Nhóm 1. Nhân vật Liên hiện lên được miêu tả chi tiết hình dáng cử chỉ lời nói với chồng ra sao? Em hiểu suy nghĩ gì về nhân vật này? Khi ốm liệt giường được vợ chăm sóc , Nhĩ đã suy nghĩ và cảm nhận được điều gì từ Liên? *Nhóm 2. Nhĩ nhờ con sang sông để làm gì? Ước vọng của anh có thành công không? Vì sao? Từ đấy anh rút ra một quy luật nào nữa trong cuộc đời con người? Quy luật ấy được thể hiện ở câu văn nào? Ngoài quy luật ấy, còn quy luật gì khác? Ý nghĩa hình ảnh biểu tượng “ Ván cờ thế – con đò ngang” ? * Nhóm 3. Những người hàng xóm đã giúp đỡ Nhĩ những gì ?Cảm nhận suy nghĩ của anh về họ ra sao? Em có nhận xét gì về sự giúp đỡ này? | + HSthảo luận nhóm bàn (3’) thực hiện kĩ thuật động não + Phát hiện, phân tích, trao đổi nhóm – Đại diện các nhóm trình bày, nhận xét – Nghe GV bổ sung, chốt nhấn mạnh, ghi nhanh vào vở * Nhóm 1. Đối với Liên – Vợ anh – “ Những ngón tay gầy gò âu yếm vuốt ve chồng: “ Anh cứ yên tâm, có hề sao đâu… Miễn là anh sống nhà này”. => Dịu dàng, nhẫn lại giàu yêu thương và đức hi sinh. -> Nhĩ hiểu tình yêu thương, sự hi sinh của vợ dành cho mình Anh càng vô cùng thấu hiểu và biết ơn. * Nhóm 2 – Đối với con – Nhờ con trở lại bờ bãi đã từng có những kỉ niệm tốt lành của cuộc đời mà Nhĩ không còn dịp trở lại nữa – Không hiểu ước muốn của cha; Làm miễn cưỡng – cuốn hút vào trò chơi. – Quy luật: thật khó tránh được những cái điều vòng vèo hoặc chùng chình… hướng tới những cái gì đích thực có ích cho cuộc sống. => Cảm nhận đựơc gia đình là điểm tựa, là tổ ấm bến bờ hạnh phúc cuộc đời. * Nhóm 3 – Đối với hàng xóm. – Bọn trẻ xúm vào giúp anh đặt bàn tay lên bậu cửa sổ, kê cao, bê cái chồng gối đặt sau lưng +Ông cụ giáo Khuyến, sáng nào cũng ghé vào thăm sức khoẻ. =>Giúp đỡ vô tư, trong sáng , cảm thông ân cần. + Bộc lộ niềm khát khao sống và giao cảm với cuộc đời, của một con người trong giờ phút lâm chung. |
| III. HD HS đánh giá, khái quát. H. Những đặc sắc nghệ thuật của truyện? -Truyện ngắn “Bến quê” giúp em cảm nhận những nội dung nào ? – Nhan đề của truyện ngắn có ý nghĩa như thế nào. Và qua câu chuyện nhà văn muốn nhắn gửi đến chúng ta điều gì? *Giáo dục kĩ năng sống: Tự nhận thức được quan niệm của tác giả về giá trị cuộc sống và cách sống , bài học và ý nghĩa đích thực của đời sống rút ra từ câu chuyện? – Suy nghĩ sáng tạo: Nêu vấn đề phân tích bình luận về những suy nghĩ của nhân vật chính, ý nghĩa của quan niệm sống được nêu trong tác phẩm H. Gọi 1 HS đọc phần ghi nhớ | – Hình thành kĩ năng đánh giá tổng hợp III. HS đánh giá, khái quát. + Nhắc lại các biện pháp nghệ thuật, nêu tác dụng. – Tự do bộc lộ cảm xúc cá nhân :Nhan đề: “ Bến quê” – Động não: suy nghĩ về nhan đề truyện và những suy tư , chiêm nghiệm của nhân vật chính … + Thảo luận nhóm: Tìm và phân tích những điều sâu sắc nhất rút ra từ câu chuyện . – Chúng ta hãy trân trọng hạnh phúc bình dị của cuộc sống ( hãy sống hết mình trong tình thương của mọi người và quê hương). + 1 HS đọc phần ghi nhớ |
HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP (Giáo án Bến quê)
+ Phương pháp: Tái hiện thông tin, phân tích, so sánh, đọc diễn cảm
+ Thời gian: Dự kiến 4-5 p
+ Hình thành năng lực: Tư duy, sáng tạo
1. Ý nào sau đây nêu tình huống chính của truyện ngắn “Bến quê”?
A. Nhĩ bị ốm nặng, mọi người phải chăm sóc nâng giấc nên anh luôn day dứt về điều đó.
B. Nhĩ bị ốm, muốn con thay mình sang bên kia sông thăm lại nơi trước kia anh đã từng nhiều lần sang.
C. Nhĩ bị ốm nặng, trong những ngày tháng cuối cùng của cuộc đời mình, anh chỉ khao khát được đặt chân lên bờ bên kia con sông gần nhà.
D. Nhĩ bị ốm, trong những ngày dưỡng bệnh, anh luôn suy nghĩ về việc nếu khỏi bệnh anh sẽ đi thăm thú những nơi trước đây anh đã dự định mà chưa đi được.
2. Nhận định nào sau đây là đúng về nhân vật Nhĩ”?
A. Là người đi nhiều, biết nhiều về các địa danh trên thế giới nhưng lại có tình cảm hời hợt với quê hương.
B. Là người suốt đời chỉ mong muốn những điều nhỏ bé, bình thường mà không đạt được.
C. Là người biết nâng niu, trân trọng vẻ đẹp gần gũi, bình dị của cuộc sống, quê hương.
D. Là người suốt đời sống trong khổ đau, dằn vặt.
3. Ý nào sau đây được coi là thông điệp phù hợp nhất của truyện ngắn “Bến quê” gửi tới người đọc?
A. Dù có đi đâu thì quê hương vẫn là chỗ dừng chân cuối cùng của cuộc đời con người.
B. Hãy trân trọng những vẻ đẹp, những giá trị bình dị, gần gũi của cuộc sống quê hương.
C. “Quê hương nếu ai không nhớ – Sẽ không lớn nổi thành người”
D. Trước khi đi ra ngoài, hãy biết sống với quê hương của mình.
4. Ý nào sau đây thể hiện chính xác nhất giá trị nhân đạo của truyện ngắn “Bến quê”?
A. Tác phẩm thức tỉnh ở mỗi con người niềm trân trọng những vẻ đẹp và những giá trị bình dị, gần gũi của cuộc sống, gia đình, quê hương.
B.Tác phẩm đề cập đến những tình cảm thiêng liêng nơi sâu thẳm tâm hồn con ngừơi: tình cảm gia đình, tình anh em, bạn bè.
C. Tác phẩm khắc hoạ cuộc sống của một người trong những ngày cuối cùng của cuộc đời với nỗi khổ đau và niềm khao khát cháy bỏng.
D. Thức tỉnh con người hãy biết tìm đến chỗ dựa tinh thần lớn lao của cuộc đời mỗi khi gặp khó khăn.
HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG
* Mục tiêu:
– Học sinh vận dụng kiến thức để làm bài tập vận dụng, liên hệ thực tiễn
– Định hướng phát triển năng lực tự học, hợp tác, sáng tạo .
* Phương pháp: Nêu vấn đề, thuyết trình, giao việc
* Kỹ thuật: Động não, hợp tác
* Thời gian: 2 phút
| HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY | HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ |
| Gv giao bài tập – Hs: Em có suy nghĩ gì về tình yêu quê hương, yêu những gì gần gũi nhất? | Lắng nghe, tìm hiểu, nghiên cứu, trao đổi,làm bài tập, trình bày…. |
HOẠT ĐỘNG 5: TÌM TÒI, MỞ RỘNG (Giáo án Bến quê)
* Mục tiêu:
– Học sinh liên hệ thực tiễn, tìm tòi mở rộng kiến thức
– Định hướng phát triển năng lực tự học, sáng tạo
* Phương pháp: Dự án
* Kỹ thuật: Giao việc
* Thời gian: 2 phút
| HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY | HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ |
| Gv giao bài tập – Tìm đọc tư liệu Nguyễn Minh Châu và các sáng tác của ông | + Lắng nghe, tìm hiểu, nghiên cứu, trao đổi, làm bài tập,trình bày…. |
* Bước IV: Giao bài, hướng dẫn học ở nhà, chuẩn bị bài ở nhà( 2p):
1. Bài vừa học:
– Nắm được các giá trị nội dung, nghệ thuật đặc sắc, ý nghĩa của văn bản Bến quê và nội dung phần Ghi nhớ.
– Tóm tắt được truyện.
– Viết bài văn nêu cảm nhận của em về nhân vật Nhĩ trong truyện ngắn “Bến quê” của Nguyễn Minh Châu.
2. Chuẩn bị bài mới:
– Soạn bài “Ôn tập phần Tiếng Việt
– Lập hệ thống bảng biểu theo các nhóm (tổ)
Xem thêm: Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới chi tiết nhất
Originally posted 2020-03-07 20:57:49.
Để lại một phản hồi