phân tích bức tranh tứ bình
Đề bài: phân tích bức tranh tứ bình
Tố Hữu là một nhà thơ cách mạng tiêu biểu của phong trào thơ ca Việt Nam trong kháng chiến chống thực dân Pháp. Thơ của ông luôn mang tính chất trữ tình chính trị rất sâu sắc, mang đậm tính sử thi và mang tính dân tộc rất đậm đà. Một trong những tác phẩm hay, tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật đó của ông là bài thơ “Việt Bắc”.
Bài thơ “Việt Bắc” được Tố Hữu sáng tác vào tháng 10 năm 1954 khi những người kháng chiến từ căn cứ miền núi trở về miền xuôi, Trung ương Đảng và Chính phủ rời chiến khu Việt Bắc về lại Thủ đô sau khi hoà bình dược lập lại. Xuyên suốt trong bài thơ là những dòng tâm sự, thể hiện tình cảm giữa mình và ta, giữa quân và dân chứa chan, sâu sắc. Tuy nhiên, đặc biệt nhất, nổi bật nhất và đáng được chú ý nhất khi nhắc đến “Việt Bắc” đó là bức tranh tứ bình khắc hoạ đậm nét về thiên nhiên, con người Việt Bắc.
Liên quan: Bài Giảng Online: Phân tích bức tranh tứ bình bài thơ Việt Bắc
Có thể nói, bài thơ “Việt Bắc” là những dòng tâm tư, tình cảm chan chứa và sâu lắng mà Tố Hữu dành cho quân và dân ta trong suốt khoảng thời gian kháng chiến chống Pháp gian khổ. Với tình cảm dành cho nhân dân Việt Bắc và tài năng văn học của mình, tác giả đã vẽ lên trước mắt chúng ta một bức tranh tứ bình về thiên nhiên và con người Việt Bắc. Mở đầu khổ thơ là câu hỏi của người về xuôi hỏi người ở lại:
“Ta về mình có nhớ ta
Ta về ta nhớ những hoa cùng người”
Có thể dễ dàng thấy, tác giả Tố hữu đã truyền đạt tình cảm của mình qua những vần thơ một cách kín đáo, khéo léo và tinh tế. Tố hữu hỏi người nhưng cũng như hỏi chính mình. Câu thơ “Ta về mình có nhớ ta” là một câu hỏi chứa đựng nỗi băn khoăn, trăn trở của người về xuôi, không biết khi mình đi rồi, những người ở lại có còn nhớ đến mình nữa hay là không.
Và rồi, ngay sau đó “Ta về ta nhớ những hoa cùng người” như là lời bộc bạch, khẳng định chắc chắn về tình cảm mà người ra đi. Chỉ là khoảng cách về địa lý thôi còn hình ảnh của những nhân dân và núi rừng việt Bắc luôn khắc sâu trong tim, trong tâm trí những người ra đi.
Đọc thêm: Việt Bắc và những kiến thức trọng tâm.
Nói rồi, tám câu thơ tiếp theo như để khắc hoạ lại hình thiên nhiên Việt Bắc qua bốn mùa trong kí ức của tác giả. Đó là bức tranh tứ bình của Việt Bắc rộng lớn và nổi bật lên trên nền thiên nhiên ấy là hình ảnh con người lao động: Và đầu tiên, tác giả đã khiến chúng ta phải ngẩn ngơ trước cái đẹp của thiên nhiên Việt Bắc giữa mùa đông:
“Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi
Đèo cao nắng anh dao gài thắt lưng
Thật vậy, đó những vần thơ tả cảnh thiên nhiên vùng núi vào mùa đông. Là mùa đông nhưng ta lại thấy rất tươi sáng và ấm áp qua hình ảnh “hoa chuối đỏ tươi”. Sắc đỏ của hoa chuối như làm bừng sáng lên cả khung cảnh núi rừng Việt Bắc, xua đi sự trầm buồn và lạnh lẽo của mùa đông, đem lại cho ta cảm giác thật áp ấp. Nổi bật trên rừng xa là hoa chuối đỏ tươi và nổi bật hơn cả nữa, đó là hình ảnh con người.
Ánh nắng hiếm hoi của mùa đông hắt vào con dao mang theo bên người của người lao động bất chợt giúp người đọc thấu được đời sống sinh hoạt và lao động của họ. Màu đỏ của hoa chuối quyện với màu vàng của nắng trên đèo cao đã tạo thành một bức trang mùa đông rạng rớ, đầy hi vọng. Hi vọng về một tương lai tươi sáng hơn của nhân dân Việt Bắc, của đồng bào cả nước và cũng là tương lai sáng của kháng chiến Việt Nam.
Đọc thêm: Bài Giảng Online: Phân Tích Cảnh Ra Quân Bài Thơ Việt Bắc
Đông qua, xuân tới, tác giả lại tiếp tục làm ta choáng ngợp trước bức tranh mùa xuân của Việt Bắc đẹp như tiên cảnh với một rừng mơ trắng bạt ngàn:
“Ngày xuân mơ nửo trắng rừng
Nhớ người đan nón chuốt từng sợ giang”
Hoa mơ được xem là loài hoa báo hiệu mùa xuân ở Tây bắc, cứ mỗi khi xuân về, chúng ta sẽ dễ dàng bắt gặp sắc trắng của hoa mơ trên nền núi rừng Tây Bắc. Màu trắng của mơ đã gợi lên một bức tranh nên thơ trên cái nền dịu nhẹ. Nhớ về mùa xuân Tây Bắc, tác giả nhớ đến hình ảnh người lao động đang chuốt từng sợi giang để đan nón.
Động từ “chuốt” được dùng rất khéo và tinh tế khi diễn tả về hành động chuốt giang mềm mại, tỉ mỉ của người đan nón và nó như thổi hồn vào bức tranh mùa xuân ở Việt Bắc, tạo nên sự hòa hợp thiên nhiên và con người. Phải đặt nhiều tâm tư tình cảm cho con người, thiên nhiên Việt Bắc lắm, tác giả mới có thể cảm nhận được sự tỉ mẩn trong cả cách sinh hoạt của họ.
Sự ấm áp của mùa đông, vẻ đẹp thơ mộng của mùa xuân, và không thể thiếu đó là sự sôi động của mùa hè. Nhà thơ tố Hữu đã đưa ta đến với bức tranh mùa hè núi rừng Tây Bắc với một rừng phách đượm vàng rộn tiếng ve kêu:
“Ve kêu rừng phách đổ vàng
Nhớ cô em gái hái măng một mình”
Nếu như màu trắng của hoa mơ là dấu hiệu báo màu xuân đã về trên vùng cao thì màu vàng của rừng phách chính là dấu hiệu thông báo mùa hè đã tới. Tiếng ve kêu như đã xé tan sự tĩnh lặng núi rừng, đánh thức sự bình yên nơi đây. “Đổ” là một động từ mạnh, diễn tả sự chuyển biến quyết liệt, lôi cuốn và cụ thể ở đây là sự “đổ vàng” của rừng phách.
Bức tranh thiên nhiên mùa hè chợt bừng sáng, đầy sức sống với màu vàng rực của rừng phách. Có thể thấy, ở mỗi bức trang thiên nhiên, người đọc đều thấy thấp thoáng bóng dáng con người lao động. Và ở đây, giữa rúi bao la, thấp thoáng bóng dáng “cô gái hái măng” tuyệt đẹp đã khiến cho thiên nhiên có sức sống hơn, cuốn hút hơn.
Mảnh ghép cuối cùng cho bức tranh tứ bình chính là bức tranh thiên nhiên mùa thu Việt Bắc nhẹ nhàng, yên ả:
“Rừng thu trăng rọi hoà bình
Nhớ ai tiếng hát ân tình thuỷ chung”
Điểm nhấn nhẹ nhang nhưng lại hết sức đẹp đẽ trong bức tranh mùa thu đó là hình ảnh ánh trăng. Thiên nhiên dường như rất ưu ái cho mùa thu xứ bắc với sự tròn đầy, viên mãn của ánh trăng. Đó phải là ánh trăng bình thường, mà trăng nơi đây là trăng của hòa bình, ánh trăng tri kỉ rọi chiếu những năm tháng chiến tranh gian khổ.
Hình ảnh “ánh trăng” là một hình ảnh đẹp mang nhiều ý nghĩa. Nó là sự kết hợp giữa hiện thực và lãng mạn, và cũng là khát vọng hoà bình, độc lập của nhân dân ta. Ánh trăng ấy đã mang đến vẻ đẹp dịu nhẹ, yên bình của mùa thu Việt bắc. Tố Hữu nhìn trăng, nhớ người,lại nhớ tiếng hát gợi nhắc ân tình và thủy chung.
Tố Hữu đã miêu tả thiên nhiên Việt Bắc bằng những nét đặc trưng riêng của thiên nhiên bốn mùa nơi đây. Thiên nhiên Việt Bắc rất đẹp, nhưng nó còn đẹp hơn nữa khi có sự xuất hiện của con người Việt Bắc. Thiên nhiên và con người hoà hợp trong thơ Tố Hữu tô điểm thêm cho nhau. Một điểm đặc biệt là hình ảnh con người xuất hiện trong thiên nhiên đều luôn trong trạng thái làm việc, thể hiện đức tính cần cù, chịu thương chịu khó của những người lao động miền núi nói riêng và của nhân dân Việt Nam ta nói chung. Qua khổ thơ, ta đã cảm nhận được phần nào con người cũng như thiên nhiên Việt Bắc, thôi thúc ta một lần được đến, đắm mình vào với thiên nhiên nơi vùng cao của Tổ Quốc.
Originally posted 2019-02-17 22:23:17.
Để lại một phản hồi