Phân tích Ai Đã Đặt Tên Cho Dòng Sông
Đề bài: Phân tích Ai Đã Đặt Tên Cho Dòng Sông
Thu Bồn đã từng viết :
“ Con sông dùng dằng con sông không chảy
Sông chảy vào lòng nên Huế rất sâu. “
Xứ Huế mộng mơ trữ tình gắn liền với dòng sông Hương-biểu tượng về cái đẹp vĩnh hằng, tha thiết. Cũng giống nhà thơ Thu Bồn, cũng với tình yêu sâu sắc gắn bó máu thịt với Huế, nhưng điều đặc biệt ở Hoàng Phủ Ngọc Tường đó là ông có lòng truyền thống văn hóa và lịch sử dân tộc, và với giọng văn đẹp trầm lắng, tha thiết, ông đã viết nên bút kí Ai đã đặt tên cho dòng sông, nói lên tiếng lòng thổn thức của người nghệ sĩ dành cho dòng sông thơ mộng này.
Liên quan: Ai đã đặt tên cho dòng sông những vấn đề không thể quên
Sông Hương mang trong mình 1 vẻ đẹp huyền ảo, bí ẩn, “như một nỗi hoài vọng về một cái đẹp nào đó chưa đạt tới” ,chính vì vẻ đẹp khó nắm bắt đó nên tác giả đưa chúng ta tìm về thượng nguồn để khám phá “trước khi về đến châu thổ êm đềm nó đã là một bản trường ca bất tận của rừng già, rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn, mãnh liệt qua từng ghềnh thác, cuộn xoáy như cơn lốc vào những vực đáy bí ẩn, cũng có lúc trở nên dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài chói lọi màu hoa đỗ quyên rừng” .
Sông Hương không dịu dàng, thơ mộng như người ta vốn thấy, ở thượng nguồn, bắt đầu từ dãy Trường Sơn, sông Hương mang vẻ đẹp hùng vĩ và vô cùng mãnh liệt, với cái nhìn bất ngờ và ngòi bút tài tình, ông liên tưởng sông Hương như một “cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại” bới rừng già hun đúc cho nó bản lĩnh gan dạ và tâm hồn tự do. nhưng có lúc nhà văn lại nhìn sông Hương dịu dàng say đắm giữa những dạm dài hoa đỗ quyên chói lọi”.
Tới khi ra khỏi rừng già, dòng sông nhanh chóng mang “sắc đẹp dịu dàng và trí tuệ”, như “người mẹ phù sa của một vùng văn hóa xứ sở”, dòng sông từng ngày từng giờ đang góp phần bồi đắp và bảo tồn bản sắc văn hóa xứ Huế. Vẻ đẹp dịu dàng và trí tuệ này vẫn luôn hiện hữu trong phần sâu thẳm tâm hồn, được giữ gìn vẹn nguyên qua cuộc hành trình gian truân mà nó đã vượt qua. Đoạn văn mở đầu đã khắc họa vẻ đẹp vừa phóng khoáng man dại vừa dịu dàng mê đắm của dòng sông ở cái nhìn nơi thượng nguồn.
Đọc thêm: Phân tích vẻ đẹp sông Hương trong Ai đã đặt tên cho dòng sông?
Hình tượng người gái đẹp ngủ mơ màng giữa cánh đồng Châu Hóa đầy hoa dại, chờ người tình tới đánh thức đã hứa hẹn nhiều vẻ đẹp của sông Hương. Ngay khi vừa ra khỏi vùng núi, như bừng tỉnh sau một giấc ngủ dài, “dòng sông chuyển mình liên tục…uốn mình theo những đường cong”. Cuộc tìm kiếm có ý thức đến với thành phố tương lai-người tình mong đợi của nó phải vượt qua nhiều thử thách, qua ngã ba tuần, Điện Hòn Chén, vấp Ngọc Trản, bãi Nguyệt Biều, Lương Quán, rồi đột ngột chuyển hướng đông bắc, ôm lấy chân chùa Thiên Mụ, rồi mới xuôi về Huế. Qua bao gian truân, cuối cùng dòng sông hiện lên đẹp như một triết lí , cổ thi, đi trong dư vang Trường Sơn, trở thành người con gái dịu dàng với đường cong quyến rũ và biến hóa ảo diệu về màu sắc “sáng xanh, chiều tím”.
Khi đã chạm vào thành phố thân yêu, dòng sông như tìm thấy chính mình,nó “vui tươi hẳn lên” , ngay khi giáp mặt ở Cồn Giã Viên, sông Hương “uốn một cánh cung rất nhẹ sang Cồn Hến”, làm cho dòng sông mềm hẳn đi, “như tiếng vâng không nói ra của tình yêu” cách so sánh liên tưởng thú vị, đậm chất trữ tình.
Trong khoảnh khắc chững lại giữa lòng thành phố, nhà văn cảm nhận dòng sông như người tài nữ đánh đàn giữa đêm khuya, dòng sông chảy chậm chạp “như điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế”, muốn ngắm nhìn và ở cạnh người tình thật lâu, thật kĩ sau bao gian truân thứ thách từ thượng nguồn.
Theo dòng hồi tưởng, ông nhớ về lúc đứng ngắm nhìn sông Nê-va của Lê- nin- grat, so sánh sông Hương với sông Xen của Paris, sông Đa-muýp của Bu-đa-pet..thể hiện lòng tự hào và yêu mến sâu sắc với dòng sông và cố đô nghìn năm.
Đọc thêm: Bài Giảng Online: Phân Tích Tác Phẩm Ai Đã Đặt Tên Cho Dòng Sông ?
Ra khỏi kinh thành, trước khi hòa vào biển cả ở cửa biển Thuận An, dòng sông chếch về hướng chính bắc, lưu luyến ôm lấy đảo Cồn Hến lần cuối, như người con gái mang nét đẹp lẳng lơ kín đáo nhưng lại cũng rất chung thủy sắt son. Theo dòng chảy, con sông chảy ra biển phải chuyển dòng qua hướng đông, gặp Huế lần nữa tại thị trấn Bao Vinh, đột ngột đổi dòng “như sực nhớ ra điều gì chưa kịp nói”. Tất cả liên tưởng ấy dưới ngòi bút trữ tình tài hoa của Hoàng Phủ Ngọc Tường đã vẽ nên bức tranh sông Hương đầy màu sắc biến hóa linh hoạt, thấp thoáng hình ảnh người con gái Huế phóng khoáng, dịu dàng mê đắm.
Dòng sông không chỉ mang vẻ đẹp tâm hồn phong phú, nó còn mang vẻ đẹp của một vùng văn hóa truyền thống, ở cả góc độ lịch sử, văn hóa và thi ca. “sông Hương đã sống những thế kỉ vinh quang với nhiệm vụ lịch sử của nó”, như người dũng sĩ can trường chiến đấu bảo vệ biên giới phía nam qua những thế kỉ trung đại, soi bóng kinh thành Phú Xuân của người anh hùng Nguyễn Huệ, cùng sống những giây phút hào hùng của dân tộc trong cuộc kháng chiến chống Pháp và Mĩ rồi lại trở về làm người con gái dịu dàng.
Với lịch sử, sông Hương là một chứng nhân bất diệt. Và không dừng lại ở đó, sông Hương bao đời luôn là cảm hứng dạt dào cho thi ca nhạc họa, nó “chưa bao giờ tự lặp lại mình trong cảm hứng của các nghệ sĩ” , mỗi người đều có cảm nhận riêng về dòng sông, từ Nguyễn Du, Bà Huyện Thanh Quan, Tản Đà đến Đoàn Phú Tứ, Tố Hữu..mỗi lần hiện lên nó lại mang một vẻ đẹp khác nhau theo từng cung bậc cảm xúc, điều đó cho thấy dòng sông mang một vẻ đẹp diệu kì dành riêng cho cảm hứng nghệ thuật và tri thức.
Đọc thêm: Review 10 chuyên đề nghị luận văn học theo định hướng đặc trưng thi pháp
Ai đã đặt tên cho dòng sông? là bài bút kí trữ tình sâu lắng, là tâm tư dạt dào, tình yêu sâu sắc của nhà văn với dòng sông Hương mộng mơ và niềm tự hào yêu mến với cố đô Huế thân thương. Nó cũng thể hiện bút pháp nghệ thuật độc đáo tài hoa mang chất thơ quyến rũ lòng người và vốn hiểu biết phong phú uyên bác của Hoàng Phủ Ngọc Tường chung đúc thành những trang văn tuyệt phẩm.
Originally posted 2019-02-18 14:29:40.
Để lại một phản hồi