Soạn bài Chuyện chức phán sự đền Tản Viên
Kiến thức chung
1. Tác giả: Nguyễn Dữ
– Sống vào khoảng thế kỉ XVI.
– Quê quán: xã Đỗ Tùng – huyện Trường Tân (nay thuộc huyện Thanh Miện tỉnh Hải Dương)
– Ông xuất thân trong một gia đình khoa bảng, từng đi thi và làm quan nhưng không lâu sau thì lui về ở ẩn.
– Tác phẩm nổi tiếng: Truyền kì mạn lục.
2. Tác phẩm: Truyền kì mạn lục
– Thể loại: Truyền kì – là một thể văn xuôi tự sự thời trung đại phản ánh hiện thực lịch sử thông qua các yếu tố kì ảo, hoang đường. – Truyền kì mạn lục – một “thiên cổ kì bút” viết bằng chữ Hán, gồm 20 truyện, ra đời vào nửa đầu thế kỉ XVI.
– Tác phẩm vừa có giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo cao, vừa là tuyệt tác của thể loại truyền kì.
Liên quan: Dàn ý phân tích nhân vật Ngô Tử Văn bằng sơ đồ tư duy.
Kiến thức trọng tâm
Nhân vật của Ngô Tử Văn
a. Hoàn cảnh xuất thân
– Tên chữ (tự): Ngô Tử Văn, tên (tục): Soạn.
– Quê: người huyện Yên Dũng, đất Lạng Giang.
– Tính tình: khảng khái, nóng nảy.
– Phẩm chất: cương trực, dũng cảm, trọng công lí. → Giới thiệu nhân vật một cách trực tiếp, ngắn gọn, cụ thể; đặc biệt là tính tình, phẩm chất bằng những lời khen ngợi, khẳng định. Cách giới thiệu nhân vật (mở truyện) theo kiểu truyền thống.
→ Tác dụng: định hướng rõ cho sự tiếp nhận câu chuyện của người đọc.
b. Ngô Tử Văn – hành động đốt đền
– Lí do đốt đền: Vì tức giận trước việc “hưng yêu tác quái” của tên hung thần → Đốt đền trừ hại cho dân.
– Cách thực hiện: Tắm gội sạch sẽ, khấn trời đất, châm lửa đốt đền.
→ Cẩn trọng, công khai, quyết liệt, đàng hoàng, tôn trọng thần linh.
– Ý nghĩa hành động đốt đền:
+ Thể hiện sự khảng khái, chính trực, dũng cảm, muốn vì dân trừ bạo của kẻ sĩ.
+ Thể hiện tinh thần dân tộc mạnh mẽ qua việc diệt trừ hồn ma tên tướng giặc xâm lược hung bạo.
– Hậu quả:
+ Tử Văn bị “sốt nóng sốt rét”.
+ Bị hồn ma tên tướng giặc mắng mỏ.
+ Bị hắn đe dọa, quyết kiện Tử Văn ở âm phủ.
c. Ngô Tử Văn gặp Bách hộ họ Thôi
– Hình ảnh hồn ma tên tướng giặc:
+ Diện mạo: khôi ngô, cao lớn, đầu đội mũ trụ.
+ Lời nói: tỏ vẻ hiểu biết.
+ Bản chất thực: xảo trá, tham lam, hung ác.
– Thái độ của Tử Văn: coi thường, mặc kệ, “vẫn cứ ngồi ngất ngưỡng tự nhiên”, tin vào việc làm chính nghĩa của mình.
d. Ngô Tử Văn gặp Thổ thần
– Cuộc gặp gỡ với Thổ thần:
+ Giúp Tử Văn thấy rõ bản chất giả mạo, xảo trá cùng những hành động tác oai tác quái của hồn ma tên tướng giặc.
+ Thổ thần mong Tử Văn quyết tâm và bày cách giúp chàng đối phó với tên tướng giặc.
→ Tạo ra sự phát triển lô gích cho câu chuyện.
→ Thể hiện mong muốn diệt trừ tận gốc thế lực xâm lược tàn ác, làm sáng tỏ nỗi oan khuất và phục hồi danh vị cho Thổ thần nước Việt của Tử Văn.
e. Ngô Tử Văn trong vụ xử kiện của Diêm Vương
– Tinh thần, thái độ của Tử Văn: điềm nhiên, không hề khiếp sợ trước cảnh địa ngục rùng rợn, quỷ sứ đe dọa. Một mực đòi kêu oan, đòi phán xét công khai, minh bạch.
– Thái độ, lời lẽ tên tướng giặc: giả hiệu, xảo trá, ra vẻ đáng thương, nhún nhường.
→ Nghệ thuật tương phản đặc sắc.
* Ý nghĩa của việc Diêm Vương xử kiện:
– Thể hiện niềm tin của con người thời trung đại: bên cạnh cõi trần còn có một thế giới khác là âm phủ, nơi con người sau khi chết sẽ đến để nhận sự phán xét và thưởng phạt về những việc làm của mình khi còn sống.
– Thể hiện khát vọng công lí chưa thực hiện được trong cuộc sống trần thế của người xưa.
– Có ý nghĩa khuyên răn con người sống đúng đắn, hợp lẽ phải, tránh làm điều ác.
* Quan phán sự: chức quan trông coi việc xử án ngày xưa (xem xét các vụ kiện tụng, giúp việc cho người xử án), là chức quan thực thi công lí.
– Tử Văn nhận chức phán sự là bởi chàng là người chính trực, dũng cảm, trọng lẽ phải. Chàng muốn thực hiện công lí, diệt trừ gian tà, ác bá.
– Ý nghĩa việc nhậm chức:
+ Là một phần thưởng xứng đáng.
+ Khích lệ mọi người dũng cảm đấu tranh chống cái ác, bảo vệ công lí.
* Ngụ ý phê phán
+ Hồn ma tên tướng giặc xâm lược với bản chất gian xảo, tham lam hung ác, đáng bị vạch mặt và trừng trị.
+ Thánh thần, quan lại ở cõi âm vì tham tiền đã tiếp tay cho kẻ ác, kẻ xấu, gây nên bao nỗi khổ cho người dân lương thiện
→ Đây cũng là hình chiếu cho những bất công trong xã hội đương thời: quan lại tham nhũng, vua xa dân, người tốt chịu bất công, oan trái.
Đọc thêm: Nhớ kĩ cách làm 10 câu hỏi này bạn sẽ cân được mọi bài đọc hiểu(Phần 2)
* Nghệ thuật kể chuyện
– Kết cấu truyện giàu kịch tính với những tình tiết lôi cuốn.
– Cách dẫn dắt truyện hợp lô gích, khéo léo; cách kể tả sinh động, hấp dẫn.
Tóm tắt lại nội dung
– Đề cao tinh thần khảng khái, cương trực dám đấu tranh chống lại cái ác, trừ hại cho dân của Ngô Tử Văn, đồng thời thể hiện niềm tin công lí, chính nghĩa nhất định chiến thắng gian tà.
– Nghệ thuật kể chuyện lôi cuốn, nhân vật chính được xây dựng sắc nét, tình tiết và diễn biến truyện giàu kịch tính; truyện đã để lại ấn tượng mạnh mẽ trong lòng người đọc.
Originally posted 2019-04-01 23:12:39.
Để lại một phản hồi